การตรวจปัสสาวะ

1. การทดสอบ : การตรวจปัสสาวะ  (URINE EXAMINATION )

2. Test code : UA001

3. ค่าตรวจ (ตามสิทธิ์ผู้ป่วย) :  60 บาท

4. ข้อบ่งชี้ในการส่งตรวจ:

   4.1 เพื่อช่วยในการวินิจฉัยโรคโดยเฉพาะโรคไตและระบบทางเดินปัสสาวะหรือโรคที่มีการเปลี่ยนแปลงทางปัสสาวะ  

   4.2 เพื่อตรวจกรองความสมบูรณ์ของสุขภาพ  

   4.3 เพื่อติดตามผลของการรักษาหรือผลข้างเคียงจากการรักษา

5. การเตรียมผู้ป่วย : ไม่มี

6. สิ่งส่งตรวจ ปริมาณ ภาชนะที่เก็บและวิธีเก็บ : ปัสสาวะที่ถ่ายแต่ละครั้งในเวลาใดก็ได้ใส่ในภาชนะที่แห้ง สะอาด ปริมาตร 15-20 มิลลิลิตร

   (ดูคำแนะนำการเก็บสิ่งส่งตรวจ คลิ๊ก)

7. การส่งสิ่งส่งตรวจ และข้อควรระวัง : ส่งตรวจทันที หรือภายใน 1 ชั่วโมงหลังการเก็บปัสสาวะ

   (ดูคำแนะนำการเก็บสิ่งส่งตรวจ คลิ๊ก)

8. วัน และเวลาทำการตรวจ : ทุกวัน และตลอด 24 ชั่วโมง

9. วิธีวิเคราะห์และหลักการวิเคราะห์:

   9.1 การตรวจด้วยวิธี Manual (กรณีปัสสาวะขุ่น หรือปริมาตรน้อยกว่า 3 ml)

   9.2 ตรวจด้วยเครื่องตรวจปัสสาวะอัตโนมัติ ประกอบด้วย         

        ลักษณะทางกายภาพ หลักการ Physical Measuring cell

        ตรวจหาสารเคมี หลักการ Reflectance Photometer

        ตรวจตะกอนปัสสาวะ หลักการ Image Processing of HPF Images

10. สิ่งรบกวนการตรวจวิเคราะห์:

    10.1 False positive

         • Protein อาจเกิดจากปัสสาวะที่เป็นด่าง, มี hemoglobin ปริมาณมาก, ปัสสาวะปนเปื้อนสาร   contrast medium  

            หรือ high molecular substances, disinfectant รวมทั้ง quaternary  ammonium compound

         • Glucose อาจเกิดจากปัสสาวะที่ปนเปื้อนสาร oxidizing substances เช่น hypochlorite,   chlorine หรือปัสสาวะ

            ที่เป็นกรด

         • Ketone อาจเกิดจากยาเช่น L-DOPA, BSP, PSP, phenyl ketone

         • Blood อาจเกิดจากปัสสาวะที่ปนเปื้อนสารoxidizing substances

         • Bilirubin และ Urobilinogen อาจเกิดจากหลายๆสภาวะเมื่อปัสสาวะมีสีเข้ม

         • Leukocyte อาจเกิดจากปัสสาวะที่ปนเปื้อนสาร formaldehyde หรือปัสสาวะที่ปนเปื้อน vaginal secretions

         • Nitrite อาจเกิดจากการเก็บปัสสาวะที่ตั้งทิ้งไว้นานแล้วทำให้ bacteria เจริญเติบโต

    10.2 False negative   

         • Protein อาจเกิดจากปัสสาวะที่เป็นกรด  

         • Glucose อาจเกิดจากปัสสาวะมีจำนวน bacteria มาก  

         • Blood อาจเกิดจากการมี ascorbic acid ในปัสสาวะ หรือการผสมสิ่งส่งตรวจไม่ดีทำให้ไม่เจอ เม็ดเลือดแดง และไม่

            สัมผัสกับ reagent pad หรือปัสสาวะที่มี specific gravity สูง หรือ protein สูง

         • Bilirubin อาจเกิดจากปัสสาวะโดนแสงแล้วทำให้ bilirubin สลาย หรือมี ascorbic acid, uric และ nitrite ใน

            ปัสสาวะ

         • Leukocyte อาจเกิดจากปัสสาวะที่มีค่า glucose สูง, protein สูง หรือค่า specific gravity สูงหรือ ปัสสาวะที่

            เป็นกรด

         • Nitrite อาจเกิดจากการเก็บปัสสาวะไม่ถูกเวลา ในกรณีที่ปัสสาวะกักอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ น้อยกว่า 4 ชั่วโมง

            ทำให้ไม่เกิดการเปลี่ยน nitrate เป็น nitrite และจากการมี ascorbic acid ในปัสสาวะ หรือปัสสาวะที่มีค่า

            specific gravity สูง

11. การประกันเวลาการทดสอบ:                       

    11.1  ด่วน 60 นาที

    11.2  ไม่ด่วน 90 นาที  

12. การรายงานผล : แบบกึ่งปริมาณ (semi-quantitative)

    รายการ	การรายงาน	ค่าอ้างอิง	หน่วย
    Color	สีที่พบ	Pale Yellow, Yellow, Amber	–
    Appearance	Clear, Slightly turbid, Turbid	Clear	–
    pH	ตัวเลข (ทศนิยม 1 ตำแหน่ง)	4.5-8.0	–
    Sp.gr.	ตัวเลข (ทศนิยม 3 ตำแหน่ง)	1.003 – 1.035	–
    Protein	Negative, 1+, 2+, 3+, 4+	Negative	–
    Glucose	Negative, 1+, 2+, 3+, 4+	Negative	–
    Ketone	Negative, 1+, 2+, 3+, 4+	Negative	–
    Erythrocyte	Negative, 1+, 2+, 3+, 4+	Negative	–
    Bilirubin	Negative, 1+, 2+, 3+, 4+	Negative	–
    Urobilinogen	Negative, 1+, 2+, 3+, 4+	Negative	–
    Leukocyte	Negative, 1+, 2+, 3+, 4+	Negative	–
    Nitrite	Negative, Positive	Negative	–
    RBC   WBC   Epithelial cell	*รายงานค่าเฉลี่ยจำนวนตะกอนปัสสาวะเป็น     ช่วงของจำนวนที่พบ/HFP	0-5 cells/HPF	Cell/HPF
    Cast ชนิดต่างๆ	*รายงานค่าเฉลี่ยจำนวนตะกอนปัสสาวะเป็น     ช่วงของจำนวนที่พบ/LFP	ไม่พบในปัสสาวะของคนปกติ ยกเว้น   Hyaline Cast พบได้ 1-2 Cell/LPF   Granular Cast พบได้ 1-2 Cell/LPF	Cell/LPF
    Crystal	*รายงานค่าเฉลี่ยจำนวนตะกอนปัสสาวะเป็น     ช่วงของจำนวนที่พบ/HFP	**Normal Crystal พบได้   ***Abnormal Crystal ไม่พบใน           ปัสสาวะของคนปกติ	Cell/HPF
    Amorphous,   Mucous thread	รายงานปริมาณ/HPF( Not found,  1+,       2+, 3+, 4+)	Not found	–
    Microorganism	Not found, Few, Moderate, Many,       Numerous	Not found	–

    *    ช่วงค่าเฉลี่ยจำนวนตะกอนที่รายงาน ; Not found, 0-1, 1-2, 2-3,3-5 ,5-10, 10-20, 20-30, 30-50, 50-100, และ > 100

    **  Normal Crystal   ได้แก่ Calcium oxalate, Uric acid, Calcium Carbonate, Calcium phosphate,
         Triple phosphate, Ammonium biurate

    *** Abnormal Crystal ได้แก่ Bilirubin, Cholesterol, Cystine, Leucine, Tyrosine, Amoxycillin

13. ระยะเวลาที่สามารถขอตรวจเพิ่มได้ : ภายใน 2 ชั่วโมงหลังเก็บตัวอย่าง

14. การเก็บสิ่งส่งตรวจหลังการตรวจวิเคราะห์ : เก็บไว้ที่อุณหภูมิห้องนาน 4 ชั่วโมง

15. หมายเหตุ:  การตรวจตะกอนปัสสาวะด้วยกล้องจุลทรรศน์ จะทำในรายที่มีความผิดปกติจากเครื่องตรวจอัตโนมัติ หรือปริมาณปัสสาวะน้อยกว่าปริมาตรที่กำหนดไว้สำหรับเครื่องตรวจอัตโนมัติ  

กลับไปงานจุลทรรศนศาสตร์คลินิก